E-mail: [email protected]
Parqe të bukura, njerëz të lumtur!
Instagram: Aprtirana
Tirana Ime Outdoor: iOS / Android

Instagram

Parku i Madh i Liqenit

Parku i Madh i Liqenit Artificial të Tiranës (PMLAT) në formën që është sot daton në vitin 1957–1958. Zona përmendet për herë të parë në vitet 1700 si vendbanim i vllehëve të ardhur në rrethinat e Tiranës. Ndryshimi i strukturës urbane erdhi njëherazi me shpalljen si kryeqytet më 1925 dhe territori iu nënshtrua planit rregullues të qendrës së re nga arkitekti roman Armando Brazini, duke u konceptuar si Parku i Florës dhe Faunës. Brenda tij iu dha leje Kishës Autoqefale të rindërtonte Kishën e Shën Prokopit. Masterplani italian nuk arriti të realizohej dhe PMLAT u projektua dhe u ndërtua me aksion popullor në fundvitet ‘50. PMLAT është histori njerëzore e agronomëve, arkitektëve, specialistëve, punëtorëve të gjelbërimit dhe veçanërisht frekuentuesve pasionantë të tij.
Sipërfaqja e PMLAT përbëhet nga një masiv kodrinor me shpate me pjerrësi të vogël. Në pjesën jugore formohet pasqyra ujore e Liqenit Artificial, që me shtrirjen e tij krijon gjire e gadishuj të vegjël shumë piktoreskë. Në PMLAT janë vendosur disa vepra historike, arti, social-kulturore, përkujtimore etj., ku mund të përmendim: Kisha e Shën Prokopit, Panteoni Memorial i Vëllezërve Frashëri dhe Faik Konicës, Amfiteatri, Bisedka “Maks Velo”, Gurra e Frashërllinjve, lapidari “DEBATIK”, Guri Monumental i Varrezave të Dëshmorëve, Varrezat e Ushtarëve Gjermanë dhe Britanikë, etj. Sipërfaqja aktuale e Parkut të Madh të Liqenit Artificial të Tiranës është 1 569 337 m2, ndërsa ajo e Liqenit Artificial është 450 000 m2. PMLAT përbën masivin më të madh të gjelbërimit në qytetin e Tiranës, që ndikon në krijimin e peizazhit dhe të mikroklimës së zonës.

                                                                                                   PLANIMETRIA E PARKUT TË MADH SIPAS PROJEKTIT FILLESTAR

Në Parkun e Madh të Liqenit Artificial kemi një bimësi me rreth 32 958 copë drurë dhe shkurre të ndara në: drurë pyjorë, shkurre e drurë frutorë.
Tek drurët pyjorë mbizotërojnë llojet:
• Akacie (Robinia pseudoacacia)
• Lis (Quercus frainetto)
• Frashër (Fraxinus excelsior)
• Selvi (Cupressus sempervirens)
• Ligustër japonika (Ligustrum japonicum)
• Pishë e egër (Pinus halepensis)
• Panjë (Acer negundo)
• Cedër (Cedrus atlantica)
• Ekualipt (Eucalyptus europaeus)
• Lis (Quercus frainetto)

Te shkurret mbizotërojnë llojet:
• Ligustër japonika (Ligustrum japonicum)
• Hibiskus (Hibiscus syriacus)
• Shegë (Punica granatum)
• Oleandër (Nerium oleandër)

Gjithashtu në Park ndodhen dhe shpendë si:
• Bilbili gushëkuq (Sylvia cantillans)
• Bilbili këngëtar (Sylvia hortensis)
• Bufi (Bubo bubo)
• Harabeli i gurëve (Petronia petronia)
• Shapka e vogël e ujit (Lymnocryptes minimus)
• Dallëndyshja e zakonshme (Sterna hirundo) vetëm në pranverë-verë, Gardelinë, etj.

Ndër kafshët mund të përmendim: breshka, hardhuca, gjarpërinjtë, kërminjtë dhe mjaft insekte që rriten nën tokë dhe mbi tokë.

Agjencia e Parqeve dhe Rekreacionit (APR) Tiranë u themelua në 2015 nga Bashkia Tiranë si një kthesë historike në sektorin e parqeve, kurorës së gjelbër, rekreacionit dhe aktiviteteve të çdo moshe në kohën e lirë. APR ka ndërmarrë një sërë projektesh për shtimin e hapësirave publike gjithëpërfshirëse në funksion të rritjes së cilësisë së shërbimit ofruar falas qytetarëve, ku vlen të përmendet Këndi i Lojërave, Këndet e Forcës, Fushat Multisportive, rikonstruksioni i Teatrit të Hapur si edhe bisedkat, çezmat dekorative, stola, kosha, ndriçim, rrjet rrugor, etj. Kalendari i aktiviteteve në park si dhe shumë informacione të tjera të përditësuara rreth PMLAT, puna për mirëmbajtjen, ruajtjen, sigurinë, shtimin e biodiversitetit si dhe administrimin e parkut mund të gjenden në faqen e internetit të APR, Facebook, Instagram si edhe në aplikacionin “Tirana Ime Outdoor”.

                                                                                                                                                     DIGA       

Diga e Liqenit Artificial të Tiranës është ndërtuar në vitet 1957-1958 si pjesë e Parkut të Liqenit Artificial të Tiranës, për të krijuar një kompleks atraktiv për banorët e Tiranës. Ajo përbëhet nga këto vepra kryesore: Diga, Vepra e shkarkimit, Ujëlëshuesi, Porta dhe mekanizmat për shkarkimin, Kapërderdhësi i prurjeve të tepërta si dhe sifoni i shkarkimit. Është digë homogjene (dheu), me vëllim të trupit të digës 110 000 m³. Bazamenti i saj është gjysëm shkëmbor (tokë). Lartësia e digës nga kurora deri në pikën më të ulët të gërmimit është 17 m. Ndërsa gjatësia e kurorës së digës është 600m.

                                                                                                                                             

                                                                                                                                                 KISHA E RE

Në vitin 1940 do të vendosej gurthemeli nga kryepeshkopi Kristofor Kisi. Kisha ishte një ndërtim i thjeshtë dhe i ulët. Në 1886 përreth saj u ngritën disa ndërtesa të tjera, duke i dhënë formën e një manastiri.
Në murin e kishës ka qenë një pllakë e mermertë ku shkruhej: Themelue në vitin 1940 në kohën e kujdestarisë së kishës së Tiranës, ndërtue me t’ardhunat e pronësimit të kishës së vjetër të Shën Prokopit dhe me ndihmat e popullit orthodhoks, projektue dhe drejtue prej ing. Arch. Skënder Luarasit, zbatue prej sipërmarrjes Ing. Lucca e Co, Milano. Kisha e Shën Prokopit përfundoi së ndërtuari më 20 maj të vitit 1945. Kisha ka qenë e stilit bizantin e punuar me gurë të gdhendur deri në lartësinë dy metra dhe më pas muri vazhdonte me tulla. Kisha ishte 23,5 metra e giatë dhe 18 metra e gierë. Dyshemeja e kishës ishte e shtruar me pllaka mermeri të bardhë.
Ikonostasi githashtu ishte prej mermeri të bardhë dhe korniza fundore me mermer të zi. Ngjitur me kishën ishte shtëpia dykatëshe e famullitarit, e cila përbëhej nga katër dhoma dhe dy salla të mëdha. Përurimi i kishës u bë më 20 maj 1945 nga Kryeepiskopi Kristofor Kisi.
Në historikun e kishës së Shën Prokopit për t’u shënuar është edhe xhirimi i filmit “Skënderbeu”(1953).
Në ambientet përreth kishës është inskenuar ngjarja e Kuvendit të Lezhës, takimi me të dërguarin e Venedikut si dhe skena e vdekjes së Skënderbeut.
Në vitin 1967, edhe kisha e Shën Prokopit pati fatin e të gjitha objekteve të tjera të kultit. Ajo u gjymtua, duke iu hequr pjesët harkore. Në vend të saj u ngrit kafe-restorant “Liqeni”. Çka mbeti prej kishës së Shën Prokopit iu kthye funksionit të mëparshëm, vetëm pas gati 30 vjetësh, në 1993-shin, por me një pamje të gjymtuar.